حمایت عربستان از رژیم آل خلیفه برای سرکوب معترضان این کشور، فشار افکار عمومی و فعالان حقوق بشر اروپا اکنون باعث تنش در روابط عربستان و انگلیس شده است.مقامهای عربستان که متحد دیرینه لندن در منطقه هستند اعلام کردهاند که تصمیم یک کمیته پارلمان انگلیس برای بازنگری در روابط دو طرف توهین به این کشور بهحساب میآید و تمام گزینهها برای ارزیابی تغییر روابط دو طرف اکنون روی میز هستند.
منابع دولتی عربستان در گفتوگو با بیبیسی تأکید کردند که این کشور در حال بازنگری در روابط تاریخی خود با انگلیس است و به همه گزینهها در این رابطه فکر میشود؛ مسئلهای که باعث شد وزارت خارجه انگلیس بلافاصله در بیانیهای بر اهمیت دوستی و اتحاد با عربستان تأکید کند.
کمیته روابط خارجی پارلمان انگلیس با فشار افکار عمومی این کشور و تلاشهای فعالان حقوق بشر بهخاطر سرکوب و شکنجه معترضان بحرینی اعلام کرد که این کمیته تحقیق گسترده و همهجانبهای برای بازنگری درباره روابط انگلیس با عربستان و بحرین را آغاز خواهد کرد.
این تصمیم کمیته پارلمان انگلیس پس از آن اعلام شد که انتقادهای گستردهای از سیاست دوگانه انگلیس بهویژه پس از ورود نیروهای عربستان به خاک بحرین و مشارکت آنها در سرکوب مردم این کشور صورت گرفت. فعالان حقوق بشر و جنبش حامی دمکراسی در خاورمیانه و شمال آفریقا بهدنبال این موضوع در بیانیهای از دولت انگلیس خواستند که با ادعای حمایت از حقوق بشر موضع خود را در قبال سرکوب و شکنجه معترضان بحرینی مشخص کند تا دولت این کشور متهم به داشتن «سیاستی دوگانه» نشود.
در گزارش کمیته سیاست خارجی پارلمان انگلیس با عنوان
«سیاست خارجی انگلیس و بهار عربی» آمده است که دولت انگلیس باید از اصلاحات ممکن در بحرین حمایت اما در کنار آن باید موضع خود را بهصورت شفاف درباره نقض حقوق بشر در این کشور اعلام کند. در این گزارش آمده است که در تحقیق این کمیته تلاش خواهد شد تا راهحلی برای موازنه منافع اقتصادی، امنیتی، دفاعی انگلیس در کشورهای شاهد بهار عربی با حقوق بشر پیدا شود.
سفیر عربستان سعودی در لندن که کشورش همواره بهخاطر نقض حقوق بشر تحت انتقاد نهادهای بینالمللی قرار داشته بهدنبال این مسئله اعلام کرد که «کشورش هیچ نوع دخالت خارجی» در فعالیتهای شورای همکاری خلیجفارس که اعضای آن عربستان، بحرین، کویت، قطر، امارات و عمان هستند را تحمل نخواهد کرد. وی گفت: روابط عربستان سعودی با شورای همکاری خلیجفارس یک مسئله داخلی میان شش عضو این شوراست و ما هیچ دخالت خارجی در کار این شورا را تحمل نخواهیم کرد.
یک مقام ارشد عربستان سعودی هم اعلام کرد: پادشاهی عربستان اجازه نخواهد داد گروهی که خود را فعال حقوق بشر میخوانند یک سیستم سیاسی مرتبط با خارج را به کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس القا کنند. مقامهای عربستان سعودی ادعا میکنند که فعالان شیعی بحرین باعث گزارش کمیته پارلمان انگلیس شدهاند. عربستان سعودی بهخاطر حضور نیروهای این کشور در سرکوب مردم بحرین همچنان بهشدت تحت انتقادهای بینالمللی قرار دارد.
سفیر این کشور در انگلیس اما بهدنبال گسترش انتقادهای فعال حقوق بشر بهخاطر حمایت عربستان از رژیم آل خلیفه در سرکوب مردم این کشور اعلام کرده که حضور نیروهای عربستان در خاک بحرین تنها برای حفاظت از زیر ساختها بوده و نظامیان این کشور در هیچ عملیات امنیتی علیه مردم این کشور نقش نداشتهاند.
مقامهای دولت انگلیس با وجود تنش در روابط دوطرف اعلام کردهاند که عربستان همچنان برای این کشور یک دوست و متحد باقی خواهد ماند. عربستان بهعنوان بزرگترین تولیدکننده نفت جهان یکی از شرکای مهم تجاری و نظامی انگلیس است. آمارها نشان میدهد که مبادلات تجاری دوطرف در سال گذشته میلادی بیش از چهار میلیارد پوند بوده است.
براساس گزارشهای رسمی، انگلیس و عربستان بیش از ۲۰۰ سرمایهگذاری مشترک دارند که ارزش آن به بیش از ۱۱ میلیارد پوند میرسد. ارزش قراردادهای نظامی انگلیس با عربستان هم بیش از هفت میلیارد پوند تخمین زده میشود که تحویل نسل جدید جنگندههای تایفون به ریاض تنها یکی از آنها بهحساب میآید.
دولت انگلیس همچنین بهتازگی توافقنامهای امنیتی دفاعی با دولت بحرین به امضا رساند تا بار دیگر حمایت خود را از رژیم آلخلیفه با وجود انتقادهای گسترده فعالان حقوق بشر نشان دهد. سخنگوی وزرات امور خارجه انگلیس هم در واکنش به این موضوع اعلام کرد که دولت به «حق پارلمان برای تحقیق» در این رابطه احترام میگذارد اما به کمیته سیاست خارجی در این رابطه از مسیر مقتضی پاسخ خواهد داد.
وی با اشاره به اینکه عربستان سعودی از شرکای راهبردی انگلیس در منطقه و یکی از نزدیکترین دوستان و متحدین لندن است تأکید کرد: در پاسخ خود به کمیته جزئیاتی از عمق روابط با عربستان و اهمیت اتحاد با این کشور را گوشزد خواهیم کرد.